6 Comments
User's avatar
cesare peeren's avatar

Het lijkt in deze polariserende wereld niet meer dan logisch om degrowth vs ecomodernisme (of optimisme) neer te zetten als een tegenstelling. In mijn persoonlijke ervaring en professionele als architect van leefgemeenschappen zie ik dat de toekomst zit in een symbiose van de twee. Door degrowth niet te verplichten, maar beter te 'marketen' (zoals dat ook met de huidige individualistische verspillingscultuur is gedaan ) kan het het aantrekkelijke alternatief voor de meerderheid worden: veel lekkerder eten, meer tijd voor je geliefden, minder vaak maar veel langer en intenser op vakantie met een zeilboot ipv een vliegtuig, leven in een stad die je ervaart als een natuurgebied/vakantieresort, waarin je voedsel door je buurtboer in je eigen straat wordt verbouwd, je kinderen gezond en veilig over straat al lerend over natuurlijk processen door er onderdeel van te zijn. En als je naar je vrienden in een andere stad gaat met een luxe elektrische trein zonder lawaai erheen zoeft, het internet alle kennis over deze nieuwe levensstijl in hoog tempo verspreid en open source, deelt met alle gemeenschappen wereldwijd, door lokalisering oorlog overbodig is geworden en we al onze energie kunnen richten op het repareren en beter maken van de dingen die we al hebben gebouwd, gebruik makend van de lichtste hightech technieken, die we ons wel kunnen veroorloven zonder moeder aarde verder te schade omdat we veel minder technologie en energie nodig hebben en veel minder verspillen in een wereld waarin de kwaliteit van leven steeds verder groeit ipv de kwantiteit van spullen....we hebben een andere taal nodig om 'degrowth' lekker t emaken, een narratief over groei in kwaliteit ipv het moeten opgeven en dat soort onzin, want het is niet waar, ik leef met nauwelijks geld en veel goede vrienden en verbouw eten en gerbuik internet en technologie waar nodig en heb een extreem luxe leven onder de officiële armoedegrens. Als we stoppen met afrika uitbuiten gaat de levensstandaard daar ook extreem omhoog omdat het land daar juist heel veel kan geven als de lokale bevolking er weer zeggenschap over krijgt en niet 'onze' multinationals, of de chinese nu in voor de westerse levenstijl...

Expand full comment
cesare peeren's avatar

een combinatie dus van biobased, lokaal, right to repair, 3d printen, slow food, do local think global, paasieve architectuur, hergebruik, lichtgewicht, urban agriculture, slimme energie systemen, domotica, diversiteit, communtie, 15 minuten stedenbouw, etcetera

Expand full comment
Christiaan Fruneaux's avatar

Mooie visie. Het is eentje doe wij delen. En ik acht de kans aanwezig dat die toekomst zich ook zal manifesteren. Maar dat gaat niet van de ene dag op de andere. Die toekomst moet groeien.

Op dit moment is degrowth moeilijk verkoopbaar. Iets wat inderdaad deels komt omdat met het probeert te verkopen als een negatief, als een min i.p.v. als een plus. Stop bio-industrie i.p.v. geef mij bloemenrijke velden. Je hoeft geen marketinggoeroe te zijn om in te zien dat dit je boodschap niet lekker weg zet.

Maar, meer inhoudelijk: we reguleren de maatschappij nu met slechts twee platformen; de staat (macht) en de markt (nut). Hier moet een derde aan worden toegevoegd; de openbaarheid (behoren). Pas als deze goed werkt zal er vanzelf bewustzijn ontstaan dat macht en nut niet alles zijn.

Expand full comment
Eduard de Geer's avatar

Interessant stuk. Focus op de verhouding tussen A (consumptie/welvaart) en T (techniek). In jullie weergave van de tunnelvisie (en ook in de rest van het verhaal) ontbreken een aantal problemen die in andere gelijksoortige afbeeldingen wel staan, zoals (met name) overbevolking. Is dat een bewuste keuze? In vrij veel publicaties wordt het aantal mensen op zijn minst als een onderdeel van het probleem gezien. Ook in de I=PAT formule zit het als afzonderlijke factor. Willen jullie discussie hierover buiten de deur houden? Het is een van de drie factoren waar jullie eigenlijk op slechts twee focussen. Maar misschien is het een minder sexy factor, ligt het te gevoelig bij veel mensen. Toch nog een beetje taboe?

Expand full comment
Christiaan Fruneaux's avatar

Nee hoor, het was slechts een korte notitie. We noteren ook regelmatig op demografische ontwikkelingen. Die lijkt nu, volgens mij, waarschijnlijk te pieken op 8 a 9 miljard. Eerder dus dan voorheen gedacht. Hoewel 9 miljard mensen met onze huidige niet-circulaire levensstijl uiteraard nog steeds onhoudbaar is. Focus ligt dus op hoe we produceren en consumeren.

In ons denken wordt de samenleving op dit moment vooral gereguleerd door twee grote concepten; de staat (regulering van macht) en de markt (regulering van nut). Hoe levensstijlen evolueren en technologieën worden ingezet worden vooralsnog door die twee regulerende concepten bepaald.

Wij vermoeden echter dat we een concept missen en dat is wat Jurgen Habermas ooit de openbaarheid noemde, waarmee behoren wordt gereguleerd. Behoren met jezelf, je gemeenschap en de planeet. Als deze derde regulerende platform volwassen wordt zullen we waarschijnlijk anders gaan nadenken over levensstijl en technologie.

Als je het concept openbaarheid niet kent klinkt dit misschien een beetje vaag, maar we schrijven er veel over. Check it out.

Expand full comment
Eduard de Geer's avatar

Hi Christiaan, dank je voor je uitgebreide antwoord. Ik ken Habermas, maar niet goed. Ik denk dat ik me bij het begrip openbaarheid wel wat kan voorstellen en ik hoop zeer dat we die slag zullen kunnen maken. Maar ik reken daar eerlijk gezegd niet erg op. Pieken op 8 a 9 miljard lijkt me niet heel waarschijnlijk. We zitten nu op 8,1 en tot nu toe moet de VN de prognoses steeds bijstellen (hoewel dat dan, vreemd genoeg, niet tot een hogere voorspelde piek leidt). Als het onder de 11 blijft, hebben we veel geluk. En er is ook een (in mijn ogen nogal duistere) beweging die betoogt dat er juist meer mensen nodig zijn. Maar ik ga jullie berichten met interesse volgen. Ik denk zelf dat bedrijven als Solar Foods nog wel eens een grote rol kunnen gaan spelen, als de anti-anti-vlees lobby dat niet onmogelijk maakt. Nogmaals dank voor je reactie.

Expand full comment