In deze editie een eclectische verzameling hersenprikkels, speculatieve fictie en rabbit holes. Maar voordat je doorscrolt naar al dat lekkers, eerst een redactionele mededeling.
Naast de goede gesprekken die we deze week hebben gehad met leuke schrijvers en redacteuren (waarover binnenkort meer), broeden Chris en ik al een poosje op een kleine verschuiving in de manier waarop we schrijven.
Voorheen schreven we de nieuwsbrieven altijd vanuit ‘we’, maar dat werkt soms wat beperkend. Als je bijvoorbeeld een persoonlijke anekdote wil aanhalen of vooral vanuit je eigen zienswijze iets wil vertellen, dan is consistent vanuit ‘we’ schrijven een obstakel. Daarom gaan we vanaf heden ook regelmatig vanuit een enkelvoudig auteurschap schrijven, en zullen we de nieuwsbrieven dus ook ondertekenen met één auteursnaam. Soms Chris, soms Edwin en soms weer samen. Deze week neem ik, Edwin, de honneurs waar.
Verder zullen we volgende week een weekje overslaan, Chris is namelijk net aan een verhuizing begonnen. Het schrijven zal even plaats moeten maken voor verven, klussen en sjouwen. Maar er komt zeker nog een fijne kersteditie.
De inhoudsopgave voor deze editie:
Herwilder Jezelf — Hoe je gezonder en zelfverzekerder wordt van het herstellen van je relatie met de natuur.
Solarpunk Viskelder — Het kan: steur kweken in je eigen kelderbiotoop.
Middeleeuwse Circulariteit — Wat de circulaire economie kan leren van de Middeleeuwen.
Het Necrobioom — Het laatste maaltje van je microbioom ben je zelf.
Weergaloze Worldbuilding — Over de wonderschone en moorddadige natuur in Scavenger’s Reign.
UFO Rabbit Hole — Luister naar wat een interne inlichtingenofficier vond toen hij op onderzoek ging binnen de Amerikaanse Overheid.
Estland en de Belofte van een Digitale Overheid — Luister naar de chef van de best gedigitaliseerde overheid ter wereld.
1/7 HERWILDER JEZELF — De Homo Romanticus, het opkomende culturele archetype waarover ik samen met Chris continu nadenk en schrijf, wil niks liever dan samenvallen met zichzelf en zijn sociale en natuurlijke omgeving. Een manier om dit te doen is letterlijk terug te gaan naar de natuur en directere relaties op te bouwen met het landschap waarin je leeft. Te eten wat je zelf oogst en vangt. Je aan te kleden met wat je zelf maakt.
In de VS zijn er meerdaagse cursussen en kampen (zoals The Sharpening Stone Earth Skills Gathering) waarin je de kennis en vaardigheden leert waarmee een jager-verzamelaar kan overleven in de natuur. De redenen waarom mensen dit doen lopen uiteen van een verlangen naar een simpeler en betekenisvoller leven, tot voorbereid willen zijn op het moment waarop onze moderne beschaving ineenstort. Maar wat het iedereen lijkt te brengen is een gezondere levensstijl, zowel fysiek als mentaal.
Jessica Carew Kraft wilde dit ook en werd onderdeel van deze herwilderingsbeweging. Ze schreef een boek, Why We Need to Be Wild (Sourcebooks, 02023), en dit artikel over haar ervaringen en inzichten.
Zo schrijft ze in het artikel:
By gaining these skills, I am no longer fearful of what I might encounter in nature. Self-sufficiency breeds courage and resilience, qualities that wild humans develop in abundance. Understanding that our birthright is a fearless, happy, low-stress, and socially supported way of life provides a reassuring baseline.
Bij het lezen hiervan moest ik denken aan de rol van zelfactualisatie, waar we een paar weken geleden over schreven. In onze cultuur wordt zelfactualisatie bovenaan de Maslow-piramide gezet, terwijl die in een inheemse First Nations cultuur aan de basis staat en de voorwaarde is voor een inclusieve en duurzame cultuur.
Kraft beschrijft hoe het dicht bij en met de natuur leven haar onafhankelijker maakt, haar zelfvertrouwen geeft. De natuur is niet iets vreemds, iets engs, of onbruikbaars. Het wordt onderdeel van haar denken, haar gereedschap en haar levensonderhoud.
Dit is ook deels in lijn met het schema hieronder. Omdat je de kennis en vaardigheden hebt om voor jezelf te zorgen in de natuur, heb je bestaanszekerheid, kan je ook zorgen voor je sociale omgeving, en heb je dus de ruimte om jezelf te zijn.
Andersom hangt de bestaanszekerheid voor de moderne stadsmens af van diploma’s, sociaal-economische relaties en hoe goed je een complexe, geletterde en geïnstitutionaliseerde maatschappij kan navigeren. Zaken waar je maar tot op zekere hoogte controle over hebt en die voor menige moderne mens tot structurele alledaagse stress leiden.
Het deed me denken aan een anekdote uit Wengrow en Graebers Het begin van alles (02022, Maven Publishing) over hoe de inheemse Amerikanen en de ‘beschaafde’ Europeanen op elkaar overkwamen toen ze voor het eerst kennis maakten. De Europeanen waren verbaasd over de enorme zelfverzekerdheid en de ongevoeligheid voor sociale hiërarchie van de inheemsen. De inheemsen verbaasden zich erover hoe onderdanig de Europanen waren ten opzichte van hun superieuren en hoe ze zonder vragen of weerwoord zomaar hun bevelen uitvoerden. Waarom zou je iets doen, als je het er niet mee eens bent?
Allicht omdat de bestaanszekerheid voor de moderne Europeanen afhing van het volgen van ‘beschaafde’ hiërarchieën, en de inheemsen zich in hun bestaan veilig en zelfverzekerd voelden door het natuurlijke landschap waar ze onlosmakelijk onderdeel van waren.
2/7 SOLARPUNK VISKELDER — Vandaag verdwijnt het meeste hemelwater grotendeels in het riool, maar wat als we het regenwater zo behandelen dat het onze omgeving verrijkt, klimaatadaptiever maakt en biotopen creëert! Een stad dooraderd met gevelbeken, daksloten en straatkreken. En wellicht met viskelders! Youtube-kok Adam Ragusea neemt je mee naar een nerdy Solarpunk-project: Een cisterne (waterkelder) omgebouwd tot het ecosysteem van een bergrivier, compleet met verschillende soorten steur en andere prehistorisch oogende vissen.
3/7 MIDDELEEUWSE CIRCULARITEIT— Een circulaire economie bouwen is niet enkel een technisch of juridisch vraagstuk, onze gehele cultuur zal circulariteit moeten gaan ademen.
Een circulaire samenleving waardeert ambachtelijke onderhoudspraktijken, meesterlijke reparaties en vakkundige recycling. Dit kan bijvoorbeeld door de btw op reparaties en onderhoud te verlagen (of af te schaffen), producten duurder te maken (door ‘true pricing’), of het idee van ‘afval’ uit te bannen of te herdefiniëren.
Het is hierbij interessant om terug te gaan naar een pre-moderne cultuur, zoals de Middeleeuwen. Onderhoud, reparaties en recycling waren namelijk belangrijk voor de Middeleeuwse stadseconomie schrijft Annette Kehnel in We weten hoe het moet; Een kleine geschiedenis van de duurzaamheid van de Middeleeuwen tot nu (Atlas Contact, 02023).
Zo vertelt het boek bijvoorbeeld het volgende over het woord ‘afval’:
“De term ‘afval’ in de huidige betekenis van ‘niet verder te gebruiken rest’ kwam tot in de vroege twintigste eeuw helemaal niet voor. Het woord bestond wel, maar daarmee werd datgene bedoeld wat er tijdens de arbeid letterlijk afviel. Houtschraapsel bijvoorbeeld, waarmee kussens konden worden gevuld. Pas sinds een jaar of vijftig omschrijven de woordenboeken afval als iets wat overblijft en geen waarde heeft. De westerse mens is de kunst van het recyclen verleerd.” (uit de Trouw-recensie)
4/7 HET NECROBIOOM — Als we sterven eten we in zekere zin onszelf op. Althans, als we het menselijk individu als meervoudig organisme zien, als een ecologie, een gemeenschap van cellen, bacteriën, virussen en schimmels die in, op en met ons dierenlichaam samenleven en van elkaar afhankelijk zijn.
Wanneer het hart stopt en ons brein sterft, begint ons microbioom aan een soort laatste avondmaal alvorens het op zoek gaat naar een nieuw lichaam:
“When you die, your heart stops circulating the blood that has carried oxygen throughout your body. Cells deprived of oxygen start digesting themselves in a process called autolysis. Enzymes in those cells – which normally digest carbohydrates, proteins and fats for energy or growth in a controlled way – start to work on the membranes, proteins, DNA and other components that make up the cells.
The products of this cellular breakdown make excellent food for your symbiotic bacteria, and without your immune system to keep them in check and a steady supply of food from your digestive system, they turn to this new source of nutrition.
Gut bacteria, especially a class of microbes called Clostridia, spread through your organs and digest you from the inside out in a process called putrefaction. Without oxygen inside the body, your anaerobic bacteria rely on energy-producing processes that don’t require oxygen, such as fermentation. These create the distinctly odorous-gases signature to decomposition.
From an evolutionary standpoint, it makes sense that your microbes would have evolved ways to adapt to a dying body. Like rats on a sinking ship, your bacteria will soon have to abandon their host and survive out in the world long enough to find a new host to colonize. Taking advantage of the carbon and nutrients of your body allows them to increase their numbers. A bigger population means a higher probability that at least a few will survive out in the harsher environment and successfully find a new body.” (uit: Your microbes live on after you die — a microbiologist explains how your necrobiome recycles your body to nourish new life (The Conversation) (Via Lisa Doeland)
5/7 WEERGALOZE WORLDBUILDING — Het is alweer even geleden dat ik zo enthousiast werd van een speculatieve schermproductie als bij Scavengers Reign (02023). Fantastische worldbuilding ergens tussen Moebius en Studio Ghibli met een scheut Alien horror erdoor. Geloofwaardige karakters, fijne low-key dialogen en vooral echt prachtig gemaakt!
Je volgt in deze serie een stel ruimtevaarders die los van elkaar stranden op Vesta, een planeet met een betoverende, exotische, woest intelligente en moorddadige natuur. Maar die natuur is tegelijkertijd ook nuttig en bruikbaar. De ruimtevaarders gebruiken op allerlei manieren het ecosysteem van deze planeet om te kunnen overleven, maar andersom gebeurt hetzelfde. De lokale soorten zijn vindingrijk in het inzetten van de exotische mensenlichamen voor hun eigen doeleinden.
In korte afleveringen (30 min.) volg je de verschillende karakters en hoe ze hun weg vinden door deze wereld, in de hoop dat ze ’m ooit weer kunnen verlaten. Maar de hoofdpersoon in deze productie is de natuur zelf, prachtig, woest en buitenaards.
6/7 UFO RABBIT HOLE — Sinds 02017 erkent de Amerikaanse regering het bestaan van het UFO-fenomeen (UAP, Unidentified Aerial Phenomenon, zoals ze het tegenwoordig noemen). Er vliegen dus objecten rond waar onze huidige wetenschap geen enkele sluitende verklaring voor heeft. We schreven in ‘Hoe serieus te praten over ufo’s...’ al eens over wat dit eigenlijk betekent voor ons wereldbeeld, en hoe je überhaupt omgaat met zaken ‘buiten de realiteit’.
Afgelopen zomer openbaarde voormalig luchtmacht- en inlichtingenofficier David Grusch dat de Amerikaanse overheid een aantal van deze UFO’s in zijn bezit heeft, inclusief een aantal dode ‘piloten’. Hij doet uitgebreid en extreem gedetailleerd zijn verhaal bij Joe Rogan.
Ik zou zeggen, zet je geest open, en luister.
7/7 ESTLAND EN DE BELOFTE VAN EEN DIGITALE OVERHEID — De Chief Information Officer van Estland, Luukas Ilves, vertelt in de Have A Nice Future podcast hoe hij daar de overheid digitaliseerden. Burgers stemmen online, hoeven nooit twee keer dezelfde gegevens in te vullen en krijgen beicht wanneer ze recht hebben op een toeslag of subsidie, waarna ze alleen nog op ‘OK’ hoeven te klikken als ze ’m willen.
In de Estlandse case zijn veel elementen van ons Universal Data Commons scenario terug te vinden. Zoals een datakluizen-achtig systeem waardoor burgers volledige zeggenschap en inzage hebben in hoe hun gegevens gebruikt worden.
Dat was het voor deze week, tot over twee weken!
Fijn weekend
❤️ Edwin